Saturday, July 15, 2017

Jehovah Witnesses A Congpueinaak A Bet

A bawng matna ani sim u toe Jehovah's Witnesses ani ti u ce 1870 oeh Pennsylvania na Baibun doerdapnaak ani poh oeh Charles Taze Russell eng ana cut law hue. Russell eng ang ming ce “Millennial Dawn Bible Study” tinoeh sui hue. Acoehkoe eng Charles T. Russell eng cutnoeh "The Millennial Dawn" tinoeh cauk ce ana yawk lo ce a thih hlan oeh uk 6 tlukna yawk soe ace ak cauk oeh ce tuh-oeh Jehovah's Witnesses eng ani cehpuei Khawsa awi (Theology) ce aktungna omhue. 1916 Russell a thih khoennoeh Judge J. F. Rutherford, Russell a pueipa eng Russell ak cauk ce sapnoeh ak qxihnaak "“Millennial Dawn” cauk ce 1917 oeh “The Finished Mystery,”tinoeh yawk hue.
Acoehkoe eng "The Watchtower Bible and Tract Society" ani ti uce 1886 oeh cutna awmnoeh “Millennial Dawn” cauk ce aktungna holona unoeh ani huhhuhnaak amueihna mat moe mat mtheh rhu hue u. 1931 doena aningnikkhi ce Russell a bawng“Russellites” ti unoeh anak khue law hue u.Ace ce ahuna toe “Jehovah’s Witnesses” tinoeh khuena omnoeh ace ak khui oehkoe a bawng mat ce "“Bible students” ti unoeh anak khue rhu law hue u.
Jehovah Witnesses ve Cult (Khawt) ti hue u. Cult tingahnaak toe akplaeng, ak cet-haa tinaak ni. Khristian cangnaak oehkoe eng Jehovah witnesses ce cet-haa noeh Baibun ve amoeh a ngahngahna poh noeh, matdoeng oeh lengcaanoeh awi qoen hue. Jehovah Witnesses ve Khristian amti unoeh Cult ti hue u.
Ani congpueinaakkhi a bet voeh ve dangsakna awm hue.

Baibun
Jehovah's Witnesses eng om protestant khristiankhi eng Khawsa awi Baibun ni honaak ve thuem hue ana ti law moe usoenum, ani Baibun ce ak changlamna ak lawhana poh hue u.
The Watch Tower Society's New World Translation eng Baibun anim mhloen u ce Khawsa (God), Boipa (Lord) angyuengna Jehovah ce ana holona hue u.
Khawsa (God)
Jehovah's Witnesses eng Khawsa ce septakung moe ak hluengtai soeihna ana cang lona hue u. Trinity ce Baibun moe ammueih hue ti unoeh anak khong law hue u. Khawsa ce Pa na awmnoeh acoehkoe eng Capa Jesuh ce ak conlo ni. Muemhla'm Cim ce Khawsa ak tha-omnaak ni, Trinity amni ti unoeh congrhu puei hue u.
Khawsa ve ang ming toe Jehovah na awmnoeh ammakboettha "infinite", anih ce huenhoei oeh ak awm amni, khan doengna ni a awm ti hue u. Jehovah Witnesses doeng ni Khawsa ming ak sim ti unoeh congrhupuei hue u.
Awi Mhlatnaak
(Nang Jehovah Witnesses Khawsa huenhoei (Omnipresent) a niinaak ce Baibun ak laekna teok lah, namoeh a ngah yapna koeh cehpuei, (Isaiah 66:1-2; Luka 1:32–33; Jeremiah 23:23–24;Joba 38:19–20; 32-33; Saam 11:4–5; Saam 139:7-10; Mathai 6:6) veve Khawsa huenhoei oeh a awmnaak a bet Baibun dangsakna awm hue.
Jesuh Khrih
Jehovah's Witnesses eng Jesuh ve Khawsa Capa a taakchuen, khanna a xingnaak ang tuen lo ni ti hue u. Jesuh ve seh cuekna awm hue. Jesuh ve ak chang ni Trinity oeh amthum hue ti hue u.
Jehovah's Witnesses entoe khanthlang Archangel, Michael eng Johan 1:1 oehkoe Awi "the Word" ve Tatuk-awi 8 (Proverbs 8) oehkoe ce Jesuh thlangxingna a awm hlan oehkoe ce thi noeh a thoh tlah oeh khanna pang hue ti hue u.

(Nang Jehovah Witnesses, Jesuh ce seh amninoeh Amoeh rhoe ce septakung ni. Genesis 1:1,2 Khawsa "God" Hebru awina "Elohim," El= Khawsa, Him= akdoem (Pa Khawsa, Capa Khawsa, Muemhla'm Cim Khawsa= Trinity= Thumkop) dangsak hue. Kolosa 1:16; Zekhariah 12:10; Hebru 1:3; Deuteronomy 6:4; Johan 1:1; Hebru 1:2; 1 Korin 8:6; Johan 1:3). Ahoei boeih ve Amoeh Jesuh a seh ni, Jesuh ve septakung ni.
Banlamtaitung (Cross)
Jehovah's Witnesses eng The Watch Tower Bible and Tract Society oeh 1931 moe 1936 doena Jesuh ang tainaak Banlamtaitung ve a paangmah amninoeh thing angdoek yap ni ti hue u.
Muemhla'm Cim (The Holy Spirit)
Jehovah witnesses engtoe Muemhla'm Cim ve Khawsa amni, ak xing amni, Khawsa ak thamahnaak, ak tha-omnaak (power) ni ti hue u.
Awi mhlatnaak
(Nang Jehovah witnesses Muemhla'm Cim ve Khawsa ak thamahnaak yapna a nii oehtoe voehkoe Baibun eng Muemhla'm Cim ce thlangxing pum mat, poeknaak, kawsaernaak, lungnaak, congpueinaak, a taaknaak moe thlangxing amueihna angdangnaak ce teok lor lah, Johan 14-16; John 14.16; oeh teok sih 14.26; 15.26; 16.7-8).
Thongnaak (Salvation)
Jehovah's Witnesses engtoe Jesuh eng thot phuna a thih ce aktungna awm hue. Cenamoe Jesuh cangnaak ve Cangnaak moe Bibinaak pakhih a thuum deng oeh ni thongnaak ni huh hlue tha hue ti hue u.
Jehovah Witnesses Cauk Honaakkhi (Lengcaanaak Caukkhi)
Baibun Akong
1. All Scripture is Inspired of God, Watch Tower Bible & Tract Society, 1990, page 336.
2. Jump up ^ "Obedience to the Good News a Way of Life", The Watchtower, October 15, 1977, page 618.
3. Jump up ^ Reasoning From The Scriptures, Watch Tower Bible & Tract Society, 1989, p. 199-208.
4. Jump up ^ "Old Testament or Hebrew Scriptures—Which?", The Watchtower March 1, 1995, p. 19.
5. Jump up ^ "We Have Found the Messiah"!, The Watchtower, October 1, 1992, p. 10.
Khawsa Akong
1. Insight In The Scriptures volume 1, Watch Tower Bible & Tract Society, 1988, p. 969.
2. Jump up ^ The Watchtower, February 15, 1981, page 6, "Jehovah God truly is a person and has a body as well as a certain location. ... He has a location in the highest heavens"
3. Jump up ^ "Is God Everywhere?", Awake! March 8, 1995, p. 21.
4. Jump up ^ "Eternal Torment — Why a Disturbing Doctrine?", The Watchtower, April 15, 1993, p. 5.
5. Jump up ^ "God’s Wisdom in Dealing with Mankind", Awake!, June 8, 1971, page 12.Jump up ^ Penton 1997, p. 184.
6. Jump up ^ "Who Are Giving God Glory Today?", The Watchtower, October 1, 2004, page 12.
Jesuh AKong
1. Insight On The Scriptures volume 2, p. 52 Jesus Christ
2. Jump up ^ Worship the Only True God, Watch Tower Bible and Tract Society, 2002, p. 184
3. Jump up ^ "What Do the Scriptures Say About 'the Divinity of Christ'?, The Watchtower January 15, 1992 p. 20-23.
4. Jump up ^ "Jehovah’s Word Is Alive Highlights From the Book of Revelation", The Watchtower, February 15, 2009 p. 3.
5. Jump up ^ Jesus? The Ruler "Whose Origin Is From Early Times", The Watchtower, June 15, 1998, p. 22.
6. Jump up ^ Worldwide Security Under the “Prince of Peace”, chap. 20 p. 163 par. 8 A Happy Human Family Under a New Fatherhood
7. Questions From Readers, The Watchtower, August 15, 1989, p. 30.
8. Jump up ^ "Is Jesus God Almighty?". The Watchtower: 7. September 15, 2005.
9. Jump up ^ Jesus' Family—Who Were They? The Watchtower December 15, 2003, p. 3
Muemhla'm Cim Akong
1 "Overseers in Apocalyptic Times," The Watchtower, January 15, 1958, pp. 42-3.
2 Reasoning From the Scriptures, New York: Watchtower Bible and Tract Society, 1989, pp. 406-7.
3 Insight on the Scriptures, NewYork: Watchtower Bible and Tract Society, 1989, pp. 612.
4 AT stands for "The Complete Bible - An American Translation" by J.M. Powis Smith and Edgar J. Goodspeed. © 1939; the Society refers to the edition printed in 1951.
5 "The Scriptures, Reason and the Trinity,"The Watchtower, 1 Jan. 1953, pp. 23-4.
6 Insight, pp. 1019.
7 J.N.D. Kelly, Early Christian Doctrines, California: Harper Row, 1978, p. 252.
8 "Overseers in Apocalyptic Times," pp.42-3.
9 Reasoning, pp. 380-1.
10 "The Scriptures and the Holy Spirit," The Watchtower, January 15, 1991 pp. 3-4.
11 Erickson, Millard J., Christian Theology, Michigan: Baker Book House, 1985, p. 862.
12 Insight, p. 1018.
Thongnaak Akong
1. The Watchtower 4/15/60 p. 229 Does the Bible Teach What You Believe?
2. Jump up ^ "Is Your Life Predestined?", Awake!, May 2007, p. 13.
3. Jump up ^ "Preaching in a Lawless World", The Watchtower, July 15, 1979, page 13, paragraph 4; cited in James Penton, ‘’Apocalypse Delayed”, pg. 206.
4. Jump up ^ Botting, Heather; Gary Botting (1984). The Orwellian World of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press. p. 107. ISBN 0-8020-6545-7.
5. Jump up ^ Keeping “Clean from the Blood of All Men”, The Watchtower, October 1, 1960, page 608.
6. Jump up ^ The terms "little flock" and "other sheep" are drawn from Luke 12:32 and John 10:16 respectively.
7. Jump up ^ ”Keep Your Hope of Salvation Bright!”, The Watchtower, June 1, 2000, pages 9-14.
8. Jump up ^ Beckford, James A. (1975). The Trumpet of Prophecy: A Sociological Study of Jehovah's Witnesses. Oxford: Basil Blackwell. p. 110. ISBN 0-631-16310-7.

Friday, July 14, 2017

Jesuh ve Thot ak Pohtha Num? (Did Jesus Peccability or Impeccability?)

Jesuh ve thot poh tha hue(Luka 24:39;Luka 2:52;Mathai 26:38),Thawlh ampoh tha hue(Johan 1:1; Kolosa 2:9; Filipi 2:6,7).
     Ve awidoernak ve John Calvin moe Arminian eng Khawsa awi (Theology)lammoeh ani nang cuhna awm hue.John Calvin eng, “Jesuh ve Khawsa na a awmnak a dawngoeh amthawlh tha rhoe rhoe hue” ti soe Arminian eng toe,“Jesuh ve thlangxing 100% oeh 100% ani lor a dawngoeh thawlh tha hue, thlangxing niinak anih oeh awm soep hue cenamoe amthawlh hue” ti hue.Aningnih ang cuh ce tuhdoena khristiankhi ang lak oeh awicuhna awm huen hue.Ve a kong ve Khawsa awitak lam ak thuemsak matna a awm a dawngoeh amni sim oeh ammang coengtha Khawsa awina awm hue ti ce ni sim hue. John Calvin a ventung num nang dueih, Arminian a ventungna num nang dueih? Acoeh toe Jesuh ak thawlh thai aw, ammak thawlh thai aw?
    Ve awidoetnak ve sim ham rhoe rhoena ak tueng matna awm hue. Anik awidoetnak ve “Jesuh ak thawlh num” tinak amni noeh, Jesuh ak thawlh hlue tha num tinak ni.Ani pakhih eng Khawsa awi Baibul eng a ti Jesuh amthawlh hue ti ce hatlakna hue nih (2 Korin 5:21;1 Piter 2:22). Ace mueihna amma thawlh oehtoe “Jesuh ak thawlh tha aw?” ti ve awidoetnak ak awmlo ni.Thlangvang eng ‘Jesuh amthawlh tha hue’ “impeccability” ti unoeh dueihpuei u soe, thlangvang eng ‘Jesuh thawlh tha hue “peccability” cenamoe amthawlh hue’ ti unoeh dueihpuei hue u.Hoen a huhnak num ak thuem? Khawsa awi Baibul ani congpueinakkhi toe Jesuh ve amthawlh tha hue, thawlh amta tha hue ti ni.Jesuh thawlh tha noeh thawlh a taak mantoe tuhdoena thawlh ta hlue hue. Ace mueihna a thawlh tha oehtoe Khawsa ammingna hlue hue.Anih ve Khawsa-thlang, pumoetna awmnoeh, Khawsa niinak oeh moe thlangxing niinak oeh ak soepna awmnoeh tuhdoena mik eng koeh huh thana ak awm ni.Jesuh thawlh tha hue ti noeh nik cangnak oehtoe Khawsa thawlh tha hue ti noeh nik cangnak moe ang mueihna awm hue. “Khawsa eng Amoeh oehkoe a niinakkhi boeih Anih oeh a soep ce ngaih rhepna hue(Kolosa 1:19)”.Khrih oeh ce Khawsa niinakkhi boeih ce pumsa na awm hue(Kolosa 2:9).

Jesuh oeh Niinak Pakhih – Khawsa moe Thlangxing
    Jesuh a niinak tak ning yaksimnak a hamna toe thlang mat oeh niinak pakhih a niinak ni. Jesuh ve Khawsa moe thlangxing tak ani a dawngoeh a niinak ak thuemtak ce ni teok lah ve u.Jesuh ve Khawsa tak moe thlang takna awm noeh, Khawsa niinak 100% moe thlangxing niinak 100% na awm hue.Khrih eng Khawsa a niinak moe thlang a niinak ce ak cerna nik ching hamna ngah hue.Ace ni simnak ak cam eng Jesuh ak thawlh tha num, ammak thawlh tha num ti ce ang coeina ni sim hlue tha hue.
Jesuh ve Khawsa ni

    Baibun eng Jesuh a konglam ani congpueikhi ni huh oehtoe Jesuh ve thlang yap, Khawsa ak kawngahna ak xing amni noeh,thlangxing Khawsa na ang phloeh lo awm amni hue.Jesuh a niinak tak vetoe Amoeh rhoe ve ak hluengtai soeih Khawsa na awm hue.Tita 2:13 eng a nim mthehkhi toe khristian nini a mueihna “Ngaihunak yawkdo teoknak moe ang xoi Khawsa moe thongkung a boimangnak ang danglo, Khrih Jesuh” ti hue.Khrih a thoh thlahnak a huh oeh, Thomas ak khuenak, “Ka Boipa moe ka Khawsa!”(Johan 20:28).Ace mueih lorna, Hebru cauk eng anim mthehkhi, Pa Khawsa eng Khrih a konglam ak qoen toe: “Cenamoe Capa eng ti hue, ‘Na ngoipeong, O Khawsa, vetoe angrhuina angrhui ni” ti soe awithang laek Johan eng ti ba noeh “Khawsa a tak duen”(Johan 1:18) ti hue.
    Jesuh Khawsa a niinak ve Baibul eng ani congpueinakkhi toe Jesuh eng ve Khawsa niinak ak soep ta hue.Ahoei sim hue(Mathai 16:21; Luka 11:17; Johan 4:29), huen hoei oeh awm hue (Mathai18:20; 28:20; Khuetueih.  18:10), poh thanak a hoei ta hue (Mathai 8:26, 27; 28:18; Johan 11:38-44; Luka7:14-15; Awiphoe 1:8), a xingnak a hamna a uepnak, ang ngangnak ak chang amta hue(Johan 1:4; 14:6; 8:58), a hoei ak khan oeh uk hue (Mathai 28:18; Awiphoe 19:16; 1:5) a kung oehkoe eng awm hamna moe a boetnak ammak awm tha na awm hue(Johan 1:1; 8:58), moe Anih ve anik septa-khikung ni (Kolosa 1:16). Ahoei boeih Amoeh ak cam eng awmlaw noeh, Amoeh a hamna awmnoeh, Amoeh a koena awm hue, ace ce Jesuh ni. Ace a dawngoeh Jesuh ce Khawsa ni.
    Anih (Jesuh) oeh ce Khawsa niinakkhi boeih ce pumsa oeh soep hue(Kolosa 2:9).Anih(Jesuh) a niinak toe Khawsa na awmhla hue, Khawsa moe a ning mueihnak oeh ce dueih hamna amngahnoeh, Amoeh moe amoeh ikoe rhoe na yawm ammak thuum rhoena poek rhu noe”(Filipi 2:6-7). Ace ce u num? Ace ce Khawsa ni(Johan 1:1).

Jesuh Khawsa Capa
    Ave a konglam ning yaksimnak a hamna toe Khrih eng thlangxingna ang coenglonak moe thumkop(Trinity) a niinak a konglam a bet oeh ni teng lah ve u.Thumkop ti oeh ve Khawsa niinak mat, thlangpum pakthum oeh Khawsa matna awm hue tinak ni.Ave mueihna ni ti oeh ve mat mat oeh ni plek noeh a konglam ni teng hamna ngah law hue. Pa ce Capa amni noeh, Muemhla’m Cim awm amni hue. Ace mueih lorna Capa ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue.Ace a dawngoeh Muemhla’m Cim ve awm Pa amni noeh Capa awm amni hue ti ce Baibun congpueinak ak thuem soeih ni.Thlang niinak oehtoe pum pakthum law unoeh Ani Khawsa niinak oeh ve matna awm hue. Ace a dawngoeh Khawsa pakthum tinak amni noeh thlang pakthum oeh Khawsa niinak rhip soepna a awm amueihna Khawsa mat tinak ni.Ace Khawsa ani niinak oeh ve ak joi ang xoi tii amawm noeh ang mueih rhipkhina awm hue u.Ace a dawngoeh Pa,Capa moe Muemhla’m Cim pakthum eng ani niinak tak toe Khawsa mat ni.
    Acoeh toe Khawsa Niinak mat oeh thlang pum pakthum ani oehtoe Khrih eng thlangxingna ang coenglonak mue ikoe num ang tuurhunak? Umueih ak thlang num thlangxingna ak awm lo? Mat num? Pakhih num? Ani pakthumna num thlangxingna aning coenglo u?Thlangxingna ak awmlo ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue, Capa ni thlangxing pumna angcoeng lo hue tice Baibul awi eng ani congpueinakkhi ni.Ace a dawngoeh Jesuh ve Khawsa ni cenamoe Jesuh ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue. Jesuh ve Khawsa Capa ni.
    A takna Khawsa Capa Jesuh eng thlangxing pumna awmlonak ve Johan 1:14 engtoe, “Acoeh Awi ce pumsana coeng lawnoeh ninglak oeh awm hue.A Boimangnak ni huh amueihna,Khawsa venna koe eng ak lo taak duen ak nii ce kueihcahna awmnoeh, lungnak moe awitak eng bae hue”. Avoeh ve “Awi” tingahnak toe Khawsa Capa ni(Johan 1:1;3:16).U eng awm Khawsa ce amhu khoei hue,cenamoe Khawsa mat moe Khawsa venna ak awm, eng ce nim simrhusakkhi hue(Johan 1:18).Awi ve Capa Khawsa ni.Ace a dawngoeh thlang pumna ak awmlo Anih(Jesuh) ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amninoeh Capa Khawsa na awm hue.
    Ace mueih lorna Jesuh eng baptisma a huh oeh Pa eng ang coeina ak qoen ce, “Nang ve ka lungnak ka Capa ni, Nang oeh ce kam khue-uep hue”(Luka 3:22).Jesuh ca Khawsa Amoeh a Capa ni ti ce Pa eng ak cerna  qoel hue.Ace hui oeh ni huh toe Muemhla’m Cim ce khyukkhyu amueihna Jesuh ak khan oeh ngoi hue.Ace ni huhnak eng ve Pa, Capa moe Muemhla’m Cim ve ani bi bi moe pum pakthum lawnoeh Khawsa niinak oeh ve mat ni tice nikching tha hue.   
     Voeh ve yaksim hamna ngahnak toe Jesuh ve Capa Khawsa ni ti ni.Ave amning yaksim oehtoe ani thongnakkhi a konglam ve yaksim hamna kuei hue.Ave mueih ammang ning yaksimnak ak cam eng thlangvang eng toe Pa khawsa ni Capa Khawsa na thlang pumna a awmlo hue ti hue u. Ace ce ve thumkop a konglam ammang ning yaksimnak ak cam oehkoe eng ni.Ace mueihna awm soe Capa Khawsa ve Pa, moe Muemhla’m Cim mi ani niinak ang mueihkhi na awm noeh Anih(Capa) ve Khawsa, mdekkhan thlangxing thong hamna thlangpumna ak awmlo ni. Ace a dawngoeh Capa ve Khawsa ni.

Jesuh ve Thlang ni

    Jesuh thlang ni ni ti oeh ve thlangxing a niinak soep hue tinak ni. Ace mueihna thlang a niinak a soepnak ve thlang a thisa oehkoe eng caanak tinak amni hue. A takna toe Jesuh oeh thlangxing niinak soep hue ni ti ve pumsa ta hue(Luka 24:39), Thlang ak kawpoek ta hue(Luka 2:52),thlangxing ang muemhla ta hue (Mathai 26:38). Jesuh ve thlang amueih yap amni noeh, thlang moe ang mueih, thlang a poeknak moe ak kawpoek a mueih a taak yap amni noeh, Amoeh rhoe thlangxing na awmnoeh mdekkhan thlang eng kawpoek ni taak amueihna kawpoek soep ta hue.
    Ace mueihna thlangna awm hue ni ti oeh ve a Khawsa niinak amawm voel noeh    nimoeh amueihna thlang yapna awm hue tinak amni hue.Ace mueihna thlangna a awmlo oeh awm a Khawsa niinak ce Anih(Jesuh) oeh ce soep hue. Thlangxing niinak soep hue ti ve Khawsa a niinak amta voelnoeh thlangna coeng hue tinak amni noeh,thlang eng ni niinakkhi thawlh ti kaana ak changkhi boeih ce Jesuh eng ta hue tinak ni.
    Jesuh thlang a niinak ve Khawsa a niinak amueihna cangnak ham rhoena awm hue.Hubat Johan eng ang coeina a nim mthehkhi toe, “ Khawsa Muemhla ni tii nak chingnak a hamna toe:Jesuh ve Khawsa venna koe eng thlang pumna awmlaw hue tice ak noek ak thlang boeih ni”(1Johan 4:2; 2Johan 7).Jesuh eng thlang a niinak ce thlang oehkoe eng caana awmnoeh, nasen caana koeng ang xoilona awm hue(Luka 2:7;Kalati 4:4).Ace ce ni Poluh eng toe “thlangxing amueihna awm law hue”(Filipi 2:7) ti hue.Thlangna a awmnak ang dangnak toe, Yaa law hue (Johan 4:6), Tui xai hue (Johan 19:28), ak phoen coi hue (Mathai 4:2), moe thlangxing niinak oeh ak thoenglo kawpoekkhi ni huh tha toe,“ngaihkuei hue(Mathai 8:10), qang noeh kawsae hue (Johan 11:35).Mdekkhan oeh ave mueihna xing hue.

Thot Ammakta thlang Jesuh

    Jesuh ve thlang niinak 100% ta moesoenum thot ammak ta thlang mdekkhan oeh a nak awmlo toe Anih doengna awm hue.Jesuh ve thlangna awm moesoenum thawlh amma taak a dawngoeh thot ampoh hue. Ikoe a ti oeh thot ammak ta num ni ti oehtoe thlang thot a thi a saa oehkoe eng ak lo amma niinak a dawngoeh ni.Ace a dawngoeh “…a hoei hoei oeh suekna ak awm thlang mat ni ta hue,nimoehkhi amueihna,-cenamoe thot amta hue”(Hebru 4:15). Thot poh hamna a venna sueknak pha oem loei soe ammak thot thlang toe Jesuh doeng ni. Ikoe ti noeh aw ? Ace mueihna thotnak amma poh ve thot thi sa eng caanak amni noeh,thot niinak kawpoek ve amma taak a dawngoeh thot ammak pohna awm hue.

Qoen Coeinak
     Awidoernak a kung, “Jesuh ve thot ak poh tha num?” ti ve ak choei oeh Jesuh a niinak a konglam ni tengkhi eng ni coeisakkhi ngaih kom. “Jesuh eng ve thot poh tha hue cenamoe ampoh hue” ti moe “Jesuh eng thawlh rhoe rhoe ampoh tha hue” ti ve awilengkahna awmnoeh amni ching phaeng oehtoe Khawsa awitak lam anik xeesak hluekhi matna awm hue.

    Acoeh toe Jesuh thot ak poh thai aw? Thlang boeih eng ni sim cee a mueihna, Vok a caa ce vokna awmnoeh, Ui a caa ce Uina awm hue.Ace mueih lorna thlangthot a caa ce thlangthotna awm hue. Jesuh ve thlangthot a caa amma nii a dawngoeh thot ammak poh thana awm hue.Ace mueih thot a pohnak a hamna toe ang tueipuei thot, Adam a caahlahna awmnoeh, niinak thot ak taa thlang eng ni, a venna sueknak a pha oeh thot pohnak kawpoek ta noeh thotnak a poh hue. Thot niinak ammak ta rhoe, thlangxing(Meri) a pum doeng vatnoeh thlangna ak awmlo, thlangxing thot a thii a saa ammak thuum eng ve thot poh hamna iyah sueknak phalaw soeyawm a hamna phu amta hue.
    Ace a dawngoeh Jesuh eng ve thot ammapoh doeng amni noeh thot rhoe rhoe ampoh tha hue. Thot amma pohnak tha toe ak thotsak tha thot niinak amma taak a dawngoeh ni.Ace mueihna thot niinak amma taaknak ve mdekkhan thlang thi sa ak cam eng thlangna ak awmlo amni noeh, a Khawsa niinak ce thlang a pum(Meri) honak eng ak thanglona a awm a dawngoeh, a Khawsa niinak ce ammahluek, ammarheng a dawngoeh Khawsa ak cim eng thot ampoh tha hue tice Jesuh eng thawlh rhoe rhoe amma pohnak tha eng dangsak hue.


Jesuh ve Khawsa , Ahoeioei ak Simna Awmvik Loeinoeh Iatioeh Angvoei Lonaak Hlue Ammaksim aw?(Mathai 24:36)

“Cenamoe ang huep moe a Nayi ce u eng awm amsim hue, Khanthlang eng awm niseh, Capa eng awm niseh amsim hue, cenamoe Pa doeng engni a sim hue ” (Mathai 24:36; Marka 13:32).
Jesuh ve Khawsa tang aw? Jesuh ve Khawsa, thlangxingna ang coenglona a awm oehtoe iatioeh ang voei lonak hlue ammak sim aw? Khawsa cu a hoei ak sim am aw? A coehtoe, Jesuh ve a hoei amma sim oehtoe Khawsa amni hue. Jesuh ve a Khawsa nak mantoe a hoei sim voei soe!!!
    Vemueih awidoernak ve Jehovah's Witnesses aniti u Watchtower Society eng ak tungna doer hue. Awidoernak ak laek soeih mat ni. Jehovah Witnesses ve 1884 kum oeh Charles Taze Russell (1852-1916) eng am dueih ni. "Aningnikkhi a congpueinak oehtoe Jesuh ve Jehovah eng a seh cuek ni ti hue u"(You Can Live Forever in Paradise on Earth [Live] [Brooklyn: Watchtower Bible and Tract Society of New York, 1982], p. 58).Jesuh ve Mdek khan oeh a lohlan oehtoe khanthlang Michael ni (Reasoning from the Scriptures [Reasoning] [Brooklyn: Watchtower Bible and Tract Society of New York, 1985], p. 218)  ti hue u.
    Jesuh ve Khawsa moe thlangxingna awm hue. Anih ve Khawsa niinak moe thlangxing niinak ta hue. Hebru 2:9 khui oehtoe Jesuh ve"...Khanthlang nakoeh a bet ak nemna taakna awm hue..." tinoeh, Philipi 2:5-8 khui oehtoe Jesuh ve " Amoeh moe Amoeh a yapna ang taarhu, tamna a mueihna saa rhu noeh, thlangxing moe ang mueih nace awm hue..." ti hue. Kolosa 2:9 oehtoe " Anih a pum oehve Khawsa niinak ak soep awm hue" ti hue. Jesuh ve thlangxing niinak 100 moe Khawsa niinak 100 awm hue, Khawsa moe thlang ni. A.D. kum 451 oeh Chalcedon civuei oehkoe Jesuh eng thlangxing a niinak moe Khawsa a niinak awitung toe;" Ammak xe moe ammang sawttha" ti ni.
     Luka engtoe Jesuh eng thlangxing a niinak nim mtheh khinoeh " Jesuh ce pumsa lamna moe cueihnak lamna rhoengtai lo hue, a coehce thlangxing moe Khawsa hai oeh mikhai hlamnak hu hue"( Luka 2:52). Louis Berkhof engtoe," Ve niinak pakhih , Khawsa moe thlangxing niinakkhi,thlang oehkoe thaem , thlang a niinak dangsak hue" ti hue. (Berkhof, L., Systematic Theology, WM. B. Eerdmans Publishing Co.; Grand Rapids, Michigan, 1988, p. 324.) Ve thlangxing a niinak oehve Khawsa a niinak matna a awm oehtoe Jesuh ve a hoei sim hue. Mdek khan oeh a xinghui oeh kapoekkuei them a poh khi moe a hubat khivenna awi ati khi nitoek oeh Khawsa a niinak angcoeina dangsak hue.
    Jesuh ve Khawsa na a awm a dawngoeh thlang ak kawpoek awm sim hue," Iatioh nak ko khuina ak che na poek" (Mat. 9:4). Jesuh eng ak khan oeh ak pha lo hluekhi boeih awm sim hue ( Johan 18:4). Jesuh eng ak cuek oehkoeng uukhi eng num amma nik cangnak u, u eng num ak khong hlue tice sim oepchoeh hoh hlue(Johan 6:64). Tuhoeh cutnoeh,a tuem a pha hlan oeh nim mthehkhi nueng, ace ang dang lo oehtoe, Kaa ce anih nii tice nikcang lona kom ukte( Joh. 13:19). Jesuh eng hailam oeh ak lo hluekhi boeih sim hue, ace a dawngoeh cangnak lamoeh a nimbom khinak a hamna , vemueihna ti hue," Teoklah, a oepchoehna nim mthehkhi nueng" (Mat. 24:25). Jesuh ve Khawsa na awmnoeh a hoei boeih a sim a dawngoeh, ahubatkhi eng vemueihna ti hue u," Tuh oeh a hoeiboeih sim huek te tice sim hue u nueng, awidoet ham ammak ngah kawihna; Khawsa venna koeng nak lo ni tice ni sim u nueng"(Joh. 16:30)tina hue u. Jesuh eng Piter a venna awidoetnak a taak ni huh oeh, Piter a poeknak ak kawkhui nakoe sim hue tice ni hutha hue. Jesuh eng," Simon, Johan a capa, nanik lungna aw? Jesuh eng thumvoei a doet a dawngoeh Piter ak kosae hue,'Na nik lungna aw? A coehce tina hue, Bawipa, a hoeisim huekte; ka ni lungnak awm sim huekte" (Johan 21:17).
    Thlang a poeknak, hailam ak awmlo hluekhi boeih a sim ni huh oehve Jesuh ve Khawsa ni tice ni sim hue. Jesuh eng hailam a tuem ang sut lo hlue thaemkhi a ti moe thlang a poek ang ngahnak a simkhi Baibul cim khui oeh khawyahna ni hu tha hue.
    Thlangxing na yawm awmnoeh Khawsa a niinak eng a hoei ak awm hoh, ak awm hlue thaemkhi moe ang thuk ang dahkhi boeih a sim ni huh oehve Jesuh Khawsa a niinak ang coeina ni hutha hue. Acoehtoe iatioeh ang voei lonak hlue ammak sim aw? U eng awm ace a tuem moe a Nayi ce amsim tha hue, khanthlang eng awm niseh, capa eng awm niseh amsim hue, Pa doeng doeng engni a sim hue (Mathai 24:36;Marka 13:32)ti hue.A hoei simloeinoeh ang voei lonak hlue ammak sim huvoei aw?
    Angvoei lonak hlue ce Jesuh ati mueihna u eng awm amsim hue, Pa doeng engni a sim hue." Jesuh eng vemueih awi ati oehve ang voeilonak hlue a ningyaksak hluekhi kung ce Pa doeng ni. Khrih eng ak thlangxing lam na koe eng awi ati ni( Luka 2:52), a Khawsa niinak oehkoe eng ati amni hue"[Walvoord, John F., and Zuck, Roy B., The Bible Knowledge Commentary, (Wheaton, Illinois: Scripture Press Publications, Inc.) 1983, 1985.] " Pa Khawsa kawngaihnak oeh angpaek rhunak ni ( in submission to the Father’s will)-(cf. John 4:34)."[Walvoord, John F., and Zuck, Roy B., The Bible Knowledge Commentary, (Wheaton, Illinois: Scripture Press Publications, Inc.) 1983, 1985.] A ce mueihna Jesuh eng Pa Khawsa oeh ang paek rhu a dawngoeh Jesuh engve amoeh a ngahyapna , a kawpuehna bi ambi noeh, Pa ak thlah lokung a bibi mueihna ce bibi hue ( Johan 5:19).
    Mdekkhan oeh ni Boipa Jesuh a lonak toe amoeh ak kawngahna kho ak sa hamna ak lo amni hue. Ak tuei lokung Pa Khawsa a ngahnak soepsak hamna ak lo ni. Ace a dawngoeh " Amoeh moe amoeh a yap a mueihna ngairhunoeh (empty himself) , taamna mueiboe nace khosaa hue(nature of a servant) ( Phil.2:7). Khawsa na awmvikloeinoeh taamna a mueihna ang taakrhu , amoeh moe amoeh ii rhoe na yawm ammak thuum amueih tlukna kho a saknakkhi ni huh oeh ak tuei lokung Pa Khawsa a ngahnak soepsak ham ce ang caanak ni tice ni hutha hue. Taamna ce a bawi nak oeh ammang sang amueihna ni Boipa Jesuh awm ak thlah lokung a Pa ak choeina a awm amngah hue. Tuhtoe ni hutha hoh hue, ni Boipa Jesuh ve a moeh a ngahyapna awi amtinoeh bi abi hue, ak tuei lokung Pa Khawsa ak awi ngai hue tice ang coeina ni hutha hue. Vemueihna Pa Khawsa ak kawngahna kho a sak ve Pa Khawsa ak kawngah oeh ang paek rhunak ni (Johan 8:28; 12:49-50; 14:31).
    Ace a dawngoeh ni " Ka Pa doeng engni a sim" a tinak ve Pa ak tuei lokung oeh ang paek rhunak , Pa ak qiihchahnak , Pa ak tuei lokung ak awi ang ngahnak tice Bamlamtung oeh a thih doena Pa Khawsa oeh perhu hue. "Ka Pa nangahnak a mueihna awm hawnseh" (Mat.26:39). Ace mueihna awmsoe ang voei lonak hlue sim hamce capa a bibi hlue amninoeh, Pa Khawsa ak tuei lokung a bi bi ni tice nihutha hue. Ak tuei lokung Pa eng ce a tueihlonak moe angvoei lonak hluekhi ce a bibina awmnoeh sim hue, Capa toe Mdekkhan thlang thong hamna a lo a mueihna a bi bi ce Bamlamtung oeh thih choepna uehnoeh ni thongkhi hue. Ace a dawngoeh ang voei lonak hlue ce khanthlang a bibi awm amni, Mdekkhan thlang a bibi awm amni, Capa a bibi awm amni noeh, ak bibi nakung Pa Khawsa eng a tuem moe a Nayi ce angcoei cana sim hue.
    Angcoei soeih natoe ni Boipa Jesuh eng thihnak noengnoeh a thoh khoenoeh ahubatkhi venna hukhueng awi a nim mthehkhi toe; Ace a tuem atakkhi ce nangnikkhi eng nanisim hamna amngah hue,Pa ak camna awm hue ( by His own authority) ti hue( Khuetueih. 1:7). Ve ni huh oeh ve coeisoeih hoh hue, Pa ak cam ni , Pa amoeh eng poh hoh hue tive Pa Khawsa a bi bi hlue ni , Capa eng vakqoel ham moe angvoei lonak hlue a tuem vateng hlue ce a bibi amni hue tice ni hutha hue.

Ace dawngoeh, ni Boipa Jesuh ang voei lonak hlue ak simkung moe ak bi binakkung toe Pa Khawsa ni, Mdek moe Khan naak awm thlangkhi u eng awm ambi bi na hue tice angcoeina dang hue. Ni Boipa Jesuh angvoei lonak hlue tuem toe Pa Khawsa a bi bina awmnoeh amoeh Pa Khawsa ak cam ni.

Monday, December 26, 2016

Ak awihhlakhlakna koeh awm, na hlok oehtoe hlok tola, na rhoei oehtoe rhoei tola tive ikoe a ti ngahnak aw? Awiphoe 3: 14-21

Veve ni Boipa Jesuh eng Laodike(Laodicean) khristiankhi a venna anak qoenna awm hue. Laodike khristiankhi ve Khawsa moe a ning lak oeh a rhoeina yawm amrhoei u, a hlokna yawm amhlok unoeh, a laklo oeh ak awihhlakhlakna ani awm a dawngoeh ve mueihna awi ani tinakkhina awm hue.
Tui hlok engtoe cimnak ni paekkhi noeh ni cahsakkhi hue. Tui rhoei engtoe pumsa sayangnak ni peekhi hue. Cenamoe ak awihhlakhlak toe ace mueihna amni paekkhi tha hue. Ave ak awi ve Laodike Khristiankhi engtoe ak yoeina yasim hue u, ikoe tinoeh num ni ti oehtoe Laodike kho kaeng meng 6 a hlanak oeh ve ve ak awihhlakhlakna tui mat pur hue. A kaengsam oeh tui hlok ak pur awm soe thlang boeih eng tui hlukna unoeh anim cimnak a mueih amni hue ak awihhlakhlak tui pur ve toe. Laodike kho oehkoe tui ak pur toe ani kho kaeng oeh thlangkhi eng tui hlok ak pur aning hluk a mueih amni hue. A awihna a awihhlakhlak yap a dawngoeh ani hamna amdo hue. Ace a dawngoeh Jesuh eng ave tui eng ce Laodike khristiankhi anim mhueihtehkhina awm hue. (akyoi 16).
Laodike Khristiankhi animoehkhi toe "kak boi, kak mang, ka ngah amom voen hue" ni ti unoeh poek rhu hue u. Cenamoe ni Boipa Jesuh engtoe, thlangkhuikha, tamrhen, am rhaa, minghuep, akkawi, (akyoi 17) na awm hue u ti hue. Ace mueihna ak awihhlakhlakna ani awm a dawngoeh ani xingnak ce amni dah paekkhi hue.
Laodike khristiankhi eng ve muemhla lam tungna ani voetnak, amma ni sim, amma ni xing ce amsim rhu unoeh, kaa hoh ni, ave hlue hoh ni, a hoei kak sim, kak ta, kak pohtha, ikoe awm ka ngah amom voen hue ti mueihna ce poek rhu hue u. Cenamoe ni Boipa Jesuh eng Muemhla lam tungna ammani xing, ak pum ak kawina awm unoeh chah a cuknak, mrhen hamna ani awmnak, thlangkhuikha ani niinak ce a huh a dawngoeh ave mueihna awi a tinakna awm hue.
Muemhla lam tungna amni xingna ammam cim a dawngoeh anik thah (muemhla thah) ce amdo law hue. Muemhla lam tungna mrhen ham soeih soeih ak thlangna ani awmnak ce dangsak hue.
A takna toe Baibun eng ak "awihhlakhlak" a ti ve cathainak, Khrih oeh xingthainak ak hu amninoeh, kaa Khristian ni ti loeinoeh xingnak ammakta, Baekimna pum oem vikloeinoeh xingnak ammakta, Khawsa bi ni tinoeh a hoei poh oem vikloeinoeh cathainak ammakta ak thlangna awm hue. Rhoei moe Hlok eng ve Khrih oeh cathaina ak awm, Jesuh a xingnakna ak ta ak thlangna awm hue.
Laodike Khristiankhi ak awihhlakhlak ve ak kawina ak awm ti hue. A tingahnak toe Muemhla lam oeh aomnak ta hlan hue u, Jesuh ce aomnaa hlan hue u, ace a dawngoeh tuhdoena ak kawina, thlang tamrhenna, thlangkhuikhana ani awm ve amsim rhu hue u. Ace mueihna Khrih ve ani aomnaak mantoe Khrih ani aomnaak ak thah ce ani xingnak oeh thah law voei, ani xing khawboe rhamlang oeh dang law voei soe, cenamoe tuhtoe Khrih ammani taak, ammani aomnaak a dawngoeh ani chah phoe hue, dang hue.
Ace ce ni Laodike Khristiankhi engtoe amsim rhu unoeh "Kak boei ni, a hoei kak ta ni" ani nang ti rhu hue (Awiphoe 3:17). A takna toe Khrih a aomnaak kana ani awm a dawngoeh a awih doengna awihhlakhlak unoeh amrhoei unoeh amhlok hue u.
Tuhngoi oeh ni khristian xingnak oeh khristian mingphui yapna amni ninoeh xingnak ak ta, Jesuh Khrih ce ak aomnaa khristianna ni awmnak a hamna Laodike Khristian honak eng Jesuh ak awi qoenna awm hue.

Thursday, December 8, 2016

X'Mas Awilung


Khrihmas awithanglaek a betca nani ven oeh qoennak ta law hue nueng. Thlang boeih Khawsa ammak cangna moe ak cangna boeih eng Khrihmas ti u noeh Khawmdek khan pum oeh thang luek luek hue. A coeh toe Khrihmas or X'mas ve ikoe huvoei aw?


Khrihmas or Christmas /ˈkhrɪsməs/ tive a toinakna X'mas "ex-mas" ti unoeh yawk hue u. X'mas ti ngahnak toe X+Mas oehkoe eng ak lona awm hue. "X" calung ve Greek awilung "Chi" oehkoe eng ani lohna awm noeh ak calung takna toe X ve Greek awilung "Χριστός" (Christ= thlangbaok awina, Khrih Dai awina) oehkoe "X" ve awilohtoina ani lohna awm hue. Ace "Χριστός= Khristos= Christos" ce thlangbaok eng "Christ" ti hue.

A pakhihnak "Mass" ba toe Thlangbaok (English) eng Anglo-Saxon awilung "maesse" tii awilung Latin thlang eng "missa" oehkoe eng lohna awm hue. A ti ngahnak tak toe Latin awilung "mittere" ti noeh Thlangbaok awina toe " to send" "tueih ham" ti ngahnak ni. Ace a dawngoeh "Christ+mass" or Christmas or Khrihmas" ti ngahnak tak toe ""to send Christ," or "Christ is sent," Khrih tueih ham, Khrih tueihnak awm" ti ngahnak ni.

Khrihmas Jesuh a thangnak sim poenakna ani honak ve a takna toe hoetuek oeh num Jesuh Mdekkhan oeh a thang hue ti ve u eng awm ak cerna amsim hue. A thangnak a khawngheup amma ni sim doeng amkhoek noeh, a thangnak a hla moe a kum awm amsim phaeng hue u. Ace mueihna a awm a dawngoeh Khristian thlang khawyah moe Khawsa awi khuuikhing lam tung oeh ak simkhi engtoe Jesuh a thangnak ve: January 2, March 21, March 25, April 18, April 19, May 20, May 28, November 17, moe November 20 oeh va thang huvoei ti u noeh poeknak ana ta law hue u. Cenamoe khawtlak (Western) Khristian baeknak eng December 25 ve Khrih khawmdek khan oeh a thangnak simnakna anina holonak a dawngoeh tuh doena Khristian moe Khawmdek khan pum eng a simna awm hue.

A boetnak oehtoe a ikoe mueihna awm noeh a thangnak ang heup moe a tuem tak ve amnisim tha soeyom Khrih ve khawmdek khan oeh nang moe kaa thlang thot ak thong a hamna law hue, tuei law hue, tueihna awm hue (Christmas) ti noeh ni sim tha nim mkueihcah ni baek ve ak tungna awm hue.

Ak noer boeih ak khan oeh Pa Khawsa eng a tueih lo a Capa Jesuh Khrih rhoepnak nanik khan oeh sut seh. Amen.

Saturday, July 2, 2016

Jesuh ani tai ang heup oeh khan khona ak kai aw(Luka 23:43), ammoeh toe ang heuphih peongoeh( Johan 20:17) num a kai?

Veve Jesuh Amoeh ak awi ti a lengkah amma ni oehtoe Baibul awi lengkah noeh ni, ti mueihna awm hue.Jesuh a thih coeng a mueih oeh Paradaina ak kai hlue num ti ce a awmnak huen oehkoe a tuem amueihna ce poek hamna awm hue.Jesuh eng banlamtung khanoeh thlangthawlh pa a venna “Tuhngoi oeh Paradai na ka venna awm hlue huek te”. Ave ve ak thuem ni. Ace thlangrhuk-aa ce tuhoeh ak thi hlue hoh ni; cenamoe Paradai na toe”tuhngoi”tive mdekkhan oeh hoetuek ang huep awm ni tha hue, Khan kho ce tuem, ak cuen tive amma awmnak khona a awm a dawngoeh ni.


    Jesuh eng Mery Makdalin a venna, “kak kai hlan” ka Pa venna a ti ve ka Pa venna “kangvoei hlan” a tinak ni.Jesuh ve Khawsa moe matna awmnih noeh, Anih ce Khawsa, khawmdek ang toei hlan oeh ak awmna awm hue(Johan 1 moe Filipi 2:6-11).A boimangnak ngawihpeong lota noeh, ak soep Khawsa moe thlangxing pumna ploeh law hue.Pa Khawsa eng huepoet ang heup oehtoe ngawihnak ang sang ak tangtung kut oeh ngawihlosak hlue ba hue(Atueihkhi bibinak 7:56).Johan 20:17 oeh ce a tuem pha hlan hue.Jesuh eng ti noeh “Ka Pa venna voeihlan nueng” a ti ve a thihnak moe a thohnak tlah ang lak tloek oeh a pum khan khona awm hue tinak amni hue.Jesuh eng “ koeh ni sui,.. ka Pa venna kai hlan nueng, cet noeh kak Taainakhi venna nim mthehkhi” tina hue.Ka Pa venna kai hlue hoh nueng cenamoe kai hlan nueng ni tinakkhi hue(Johan 20).

    Cenamoe Luka khui oeh thlangthawlh pa venna a tinak oehtoe “tuhoeh Paradai na matna ni awm kom” (Luka 23:43) tina hue. Jesuh Amoeh rhoe a thih oeh “Ka Pa kang Muemhla na kut khui oeh ni pe nueng” Luka 23:46 tina hue.Thlang ve a thih oeh a pumsa toe a lonak, Khawsa eng mdek a sehna a awmnak a dawngoeh mdekna ce voei noeh ang muemhla ce ak peekung Khawsa  venna cet hue (Ekkalesia 12:7). Ace a dawngoeh muemhla ak xing ce mdekkhuina amcet noeh, pumsa ak thi doengni mdekkhuina a ceh hue. Lazaruh moe Maangpa ak khuui oeh ang coeina ni hutha hue. Lazaruh ce a thih a mueih oeh Khan kho pha soe Maangpa ce hell huen pha hue(Luka 16:19-31). Ace mueih lorna ni Boipa Jesuh a thih oeh ang Muemhla ce Khan Paradai pha noeh a pumsa ce mdekkhuina ningnikkhi thawlh nu thak hue.

    Ace a dawngoeh Jesuh eng khanna kak cet hlan a tinak ce a pumsa mdekkhan oeh a awm huen ti ngahna noeh, tuhoeh khanna ni awm kom a tinak ce a thih a mueih oeh ang Muemhla Paradai a phanak ak qoel ngahnakna awm hue.